Zdalnie, ale nie samotnie – nauka w czasie epidemii

Nauka, podobnie jak praca z domu, zwłaszcza kiedy mieszka się samemu, może oznaczać łatwe odcięcie się od elementów towarzyskich i rozrywkowych, jakie daje nam wyjście do szkoły, spotkanie z grupą z kursu językowego, czy wspólne oglądanie wystąpień na konferencji. Dziś podpowiadam, jak odtworzyć część elementów wspólnego uczenia się w warunkach zdalnych i dlaczego to tak ważne?

Nauka przez interakcje

Jeśli to Ty uczysz lub szkolisz, staraj się tak projektować proces i zadania dla swoich uczniów i odbiorców, aby mieli jak najwięcej okazji do dialogu i dyskusji. W ten sposób nie tylko dajesz szansę na lepsze zrozumienie i wykonanie zadania poprzez interakcje np. pytania i porady wymienianie między uczniami/uczestnikami kursu, ale również animujesz drobne relacje, które mogą zwiększyć ich zaangażowanie w naukę. Rozwijanie krytycznego myślenia i kreatywności jest łatwiejsze, kiedy uczymy się ich w grupie, nie zgadzamy ze sobą, inspirujemy i możemy korzystać z wielu sposobów patrzenia na ten sam problem.

Zdobywanie bardziej twardych kompetencji, czy wiedzy przedmiotowej, również może skorzystać na rozmowie i uczeniu poprzez wymianę (peer learning). Po pierwsze, wspólnie lepiej przyswajamy instrukcje zadań poprzez pytania oraz przyglądaniu się pracy innych (różnych metod wykonywania tego samego zadania). Po drugie, w relacji między rówieśnikami lub pomiędzy uczestnikami (a nie pomiędzy nauczycielem/wykładowcą i jego odbiorcami), łatwiej o komfort przyznawania się do niezrozumienia i poczucia bezpieczeństwa, potrzebnego do popełniania błędów.

Jeśli to Ty się chcesz czegoś uczyć i brakuje Ci takich form wzajemnego wsparcia np. w kursie, który Cię interesuje, szukaj poza nim. Skontaktuj się z osami, z którymi będzie mógł porozmawiać o danym zagadnieniu nie tylko w kontekście Twojego kursu. Idealnym przykładem są grupy na Facebooku, nowo otwarta polska wersja serwisu Quora, oraz networking na takich platformach zawodowych jak LinkedIn. Możesz wykorzystać je, by sprawdzić swoje umiejętności odpowiadając innym na pytania (i ucząc się poprzez tłumaczenie) oraz szukać u innych osób (w tym ekspertów i ekspertek) podpowiedzi. Takie wyjście do grupy nie zaszkodzi też prawdopodobnie w budowaniu przydatnych w przyszłości relacji.

Załóż zespół!

Im efektywniej będziesz animować nie tylko dyskusje, ale również powstawanie zespołów (celowych lub oddolnych), tym lepiej. Umiejętność pracy zespołowej jest dziś kluczowa dla większości pracodawców, trudniejsza i bardziej cenna, kiedy działa również zdalnie. Dlatego w nauczaniu online budowanie zespołów, wykonywanie wspólnie zadań, uczenie się od siebie, jest tak ważne. Jak piszę na blogu CDT Anna Stokowska z Fundacji Katalyst Education, to jak ludzie pracujący w zespołach osiągają lepsze wyniki i mają większą satysfakcję z pracy, powinno być bezpośrednią inspiracją nie tylko dla edukacji dorosłych, ale również uczniów w szkole. Potrzebujemy do tego nie tylko narzędzi do komunikacji, wymiany plików i współpracy, o których przeczytacie w wielu tekstach na tym blogu, ale również zasad, które zmniejszają dystans fizyczny i czasowy pomiędzy osobami uczestniczącymi w procesie edukacyjnym. Podobnie jak w pracy, tak w nauce zespołowej, powinniśmy likwidować bariery, które utrudniają interakcje z innymi osobami.

Jako nauczyciel lub trener możesz np. zaplanować czas, w którym można do Ciebie zadzwonić z pytaniem (wirtualne dyżury) i równocześnie zachęcać do zadawanie sobie wzajemnie pytań np. tworząc osobny kanał komunikacyjny do tego celu. Takie planowane i przewidywane sposoby komunikacji nie muszą być najszybsze, ale odpowiednio ustawiają oczekiwania (jeśli nie poradzę sobie przez kilka dni, mogę zadać pytanie na dyżurze) i podpowiadają w prosty sposób, że korzystanie z wiedzy i doświadczeń innych uczniów/uczestników kursów jest mile widziane.

Jako uczeń budując swoją drużynę, nie tylko zdobywasz znajomych, ale zwiększasz swoje i ich szanse na sukces, czy to w zdaniu egzaminu, czy po prostu w utrzymaniu motywacji do nauki. Nie musisz być od razu liderem w danej kompetencji czy przedmiocie, by stworzyć taki zespół, który będzie uczył się zdalnie. Możesz zająć się porządkowaniem wiedzy, notatek czy zadań. Możesz organizować i wspierać regularną pracę np. odpowiadając za umawianie spotkań lub tworząc rankingi (jeśli w Twojej grupie grywalizacja będzie pozytywnym czynnikiem motywujący do pracy).

Zdrowie społeczności

Wspólna nauka i tworzenie okazji do kontaktu z grupą podczas edukacji zdalnej, pomoże zachować pozory normalności, utrzymać dialog i relacje. Cenimy je sobie podczas edukacji stacjonarnej, ponieważ odpowiadają za sporą część naszej motywacji do nauki oraz samopoczucia w grupie. Odcinanie się od nich na rzecz indywidualnie wykonywanych zadań i wiedzy zdobywanej przez oglądanie wideo czy czytanie materiałów w sieci, szybko prowadzi do nudy u osób, które nie są urodzonymi samoukami.

Artykuł jest częścią cyklu Kompetencje przyszłości, który publikujemy w tym sezonie. Przeczytaj także:

• Jak efektywnie uczyć się w sieci?
• Kiedy zaczniemy się uczyć i przestaniemy „wykonywać zawody”?
• Nieoczywiste źródła wiedzy w sieci
• Zrozumieć sztuczną inteligencję. Co warto wiedzieć o jej aktualnych możliwościach i gdzie się o niej uczyć?
• Do czego w edukacji przydają się dane?