Smartfony już dawno przestały być tylko telefonami – to podręczne komputery, dzięki którym możemy nie tylko dzwonić, ale także pracować, uczyć się czy relaksować. Jednak dla osób, które nie są biegłe w technologiach, używanie smartfona może być kłopotliwe lub wręcz nieprzyjemne. Mnogość kolorów, ikon, opcji czy mrugających okienek może utrudniać korzystanie z podstawowych funkcji telefonu, takich jak dzwonienie czy wysyłanie i odbieranie wiadomości. Dlatego dziś podpowiadamy, jak skonfigurować smartfon dla cyfrowych debiutantów – tak, aby był on dla nich w pełni przydatnym narzędziem.
Autorzy raportu „The Global Smartphone. Beyond a youth technology” zwracają uwagę, że pojęcie „smartphone” (inteligentny telefon) może być już nieco mylące. Po pierwsze dlatego, że nie należy go już traktować przede wszystkim jako rodzaju telefonu – wszak tradycyjne rozmowy telefoniczne stanowią obecnie jedynie niewielką część funkcji oferowanych przez ten typ urządzeń. Po drugie dlatego, że smartfon sam w sobie nie jest inteligentny – nie uczy się samodzielnie, a jego wartość zależy od tego, w jaki sposób służy osobie, która go używa. A używać może go do najrozmaitszych celów: do bycia w kontakcie z rodziną i przyjaciółmi, do dbania o swoje zdrowie i umawiania wizyt u lekarzy czy też do uczestniczenia w życiu społecznym.
Technologie i praktyczne poradniki w Twojej skrzynce
Dla wielu z nas korzystanie ze smartfona, czyli płynne poruszanie się po menu i jego ustawieniach, wydaje się być naturalne – na pewno wynika to z lat doświadczeń. Ale nie wszyscy czują się tak samo pewnie:
- cyfrowi debiutanci, czyli osoby, które uczą się nowych technologii i nie korzystają z nich swobodnie, mogą mieć problemy z odczytywaniem interfejsu, uruchamianiem aplikacji czy używaniem ekranowej klawiatury;
- osoby z wadami wzroku mogą mieć problemy z widzeniem tekstu i obrazów;
- a osoby o ograniczonej sprawności ruchowej – trudności z naciskaniem przycisków ekranowych.
Na szczęście, każdy smartfon da się skonfigurować w taki sposób, aby stał się bardziej dostępny i przyjazny. Zmieniając ustawienia, możesz na przykład sprawić, że tekst będzie łatwiejszy do odczytania, możesz uprościć elementy sterujące i komunikować się z ekranem głosowo, a nie manualnie.
Konfigurację smartfona omawiamy na przykładzie systemu Android (to wciąż najpopularniejszy system operacyjny w Polsce), ale analogiczne funkcje znajdziecie również w systemie iOS.
Przygotowanie ekranu
Konfigurację smartfona warto zacząć od dostosowania ekranu.
Uproszczenie ekranu głównego
Ekran widoczny po odblokowaniu telefonu nie powinien być zagracony – zbyt wiele ikonek może wywoływać w korzystającym uczucie przytłoczenia. Najlepiej, żeby znajdowały się na nim tylko najważniejsze aplikacje, takie jak: telefon, wiadomości, aparat, Internet.
Jeśli właściciel/-ka smartfona korzysta z wielu aplikacji, możesz pogrupować je w podpisane foldery:
Zadbaj również o to, aby tapeta nie wpływała negatywnie na czytelność ekranu – najlepiej, aby była w stonowanym, jednolitym kolorze.
Uproszczenie interfejsu
Ekran główny możesz uprościć również za pomocą specjalnej aplikacji typu launcher / easy mode (tryb prosty). Celem takich aplikacji jest zastąpienie domyślnego ekranu głównego prostym i intuicyjnym interfejsem, zawierającym duże, wyraźne i podpisane ikony.
Aplikacje typu easy mode sprawiają, że smartfon staje się przyjaznym narzędziem zarówno dla cyfrowych debiutantów, jak i seniorów, dzieci, osób niedowidzących czy osób z problemami motorycznymi.
Niektóre smartfony mają wbudowaną możliwość włączenia uproszczonego trybu (np. Samsung).
W przypadku innych producentów możesz zainstalować jedną z aplikacji, np.:
Dostosowanie klawiatury
Pisanie i wysyłanie wiadomości jest jedną z podstawowych funkcji smartfona, jednak dla osób przyzwyczajonych do tradycyjnej klawiatury klikanie w literki na ekranie może być kłopotliwe – szczególnie, kiedy smartfon próbuje odczytywać myśli autora/-ki tekstu i sam nieproszony poprawia słowa.
Dlatego postaraj się uprościć funkcje klawiatury ekranowej: wejdź w ustawienia klawiatury i odznacz wszystkie ponadpodstawowe opcje, takie jak: autokorekta, podpowiadanie słów i inne, które nie są niezbędne do korzystania z klawiatury.
Ustawienia -> Dodatkowe ustawienia -> Język i metody wprowadzania -> Zarządzaj klawiaturami -> Ustawienia:
- Preferencje
- Korekta tekstu
Zmiana rozmiaru tekstu i ustawienie kontrastu
Aby tekst na ekranie smartfona był bardziej czytelny, powiększ rozmiar fontu i zwiększ kontrast – to sprawi, że kolory będą bardziej wyraziste.
Ustawienia -> Wyświetlacz -> Rozmiar tekstu
Ustawienia -> Dodatkowe ustawienia -> Ułatwienia dostępu:
- Sekcja „Wyświetlacz”: rozmiar interfejsu, powiększenie, inwersja kolorów, korekcja kolorów
- Sekcja “Eksperymentalne”: Tekst o dużym kontraście
Zainstalowanie czytnika tekstu
Jeśli dostosowanie rozmiaru tekstu i kontrastu nie jest wystarczające i osoba korzystająca ze smartfona nadal ma problemy ze swobodnym odczytywaniem tekstu, możesz sprawić, że urządzenie będzie odczytywało tekst na głos.
Ustawienia -> Dodatkowe ustawienia -> Ułatwienia dostępu:
Sekcja „Czytniki ekranu”: przeczytaj na głos, zamiana tekstu na mowę
Włączenie sterowania głosem
Smartfony często wyposażone są w tzw. cyfrowego asystenta sterowanego głosem. Dzięki niemu zamiast „wystukiwać” żądania na ekranie, można je wypowiadać. Jest to opcja szczególnie pomocna osobom, dla których korzystanie z ekranu dotykowego staje się trudne ze względu na wiek lub utratę sprawności manualnych.
Ustawienie ulubionych kontaktów
Zadbaj o to, aby osoba korzystająca ze smartfona mogła w szybki sposób skontaktować się z najważniejszymi dla siebie osobami/instytucjami, bez konieczności poruszania się po skomplikowanym menu wyszukiwania. W tym celu dodaj ich numery do listy ulubionych – będą wyświetlały się na górze listy kontaktów.
Wybrane kontakty możesz również „przypiąć” do ekranu głównego:
Bezpieczeństwo
Cyfrowi debiutanci mogą nieświadomie narazić się na niebezpieczeństwo, takie jak złośliwe aplikacje, zawirusowane załączniki, phishing (wyłudzanie danych) czy kradzież tożsamości.
Dlatego:
- Upewnij się, że smartfon ma zainstalowanego antywirusa.
- Poinformuj właściciela/-kę smartfona o tym, na jakie sygnały zagrożenia należy zwracać uwagę (np. sms-y z podejrzanymi linkami) i poproś, aby była czujna i dawała ci znać, kiedy jakaś wiadomość ją zaniepokoi.
- Dodatkowo, jeśli właściciel/-ka smartfona korzysta z mediów społecznościowych lub innych aplikacji, przechowujących osobiste dane, naucz go/ją uwierzytelniania dwuskładnikowego.
- Skonfiguruj Google Play: przy pierwszym uruchomieniu sklepu Google Play pojawia się prośba o wybranie sposobu płatności za aplikacje (np. dodanie numeru karty kredytowej). Cyfrowi debiutanci mogą nie wiedzieć, że nie jest to obligatoryjne, dlatego najlepiej od razu skonfiguruj dostęp do aplikacji Google Play.
Na wypadek zagubienia lub zniszczenia smartfona:
- Włącz opcję „Znajdź moje urządzenie”: nawet najbardziej uważni ludzie czasami gubią swoje smartfony i nie mogą sobie przypomnieć, gdzie je zostawili. Dlatego warto zawczasu włączyć opcję „Znajdź moje urządzenie” (Find My Device).
- Włącz synchronizowanie z chmurą: stłuczony ekran, zalany telefon lub zaginięcie – wszystko to może doprowadzić do bolesnej straty ważnych zdjęć, wiadomości, notatek i innych cennych informacji, przechowywanych w pamięci smartfona. Dlatego zawczasu zadbaj o kopię zapasową i ustaw automatyczne synchronizowanie zawartości smartfona z zewnętrznym dyskiem, np. One Drive lub Google Drive.
Papierowa instrukcja obsługi
Technologie są super, ale… nie ma to jak papier 🙂 Na wszelki wypadek przygotuj krótką papierową instrukcję, w której zawrzesz najważniejsze informacje dotyczące obsługi smartfona, np.:
- podpowiedź, jak odblokować ekran;
- instrukcję, jak postępować, jeśli smartfon się zawiesi albo nie będzie chciał się włączyć;
- ikonki kluczowych aplikacji z wyjaśnieniem, do czego służą;
- listę ważnych numerów telefonów.
Podsumowanie
Głównym założeniem podczas konfiguracji smartfona dla cyfrowych debiutantów jest przede wszystkim wygoda: zadbanie o to, żeby urządzenie było dla nich jak najłatwiejsze w obsłudze i żeby wszystko, czego mogą potrzebować, znajdowało się w zasięgu ręki. Dzięki dobrej konfiguracji i przełamaniu pierwszych lodów, cyfrowi debiutanci mogą z czasem wypłynąć na szersze „cyfrowe wody” i stopniowo zacząć korzystać z kolejnych udogodnień, ułatwiających komunikację, pracę, relaks i życie w ogóle. Powodzenia!