Czy możemy mówić już o fali fake-newsów? Pojęcie obiegło już cały Internet, ale sama świadomość istnienia fałszywych informacji nie sprawi, że staną się one łatwiejsze do zidentyfikowania. Stowarzyszenie Demagog ma misję, w myśl której chce sprawdzać konkretne treści, edukować i pokazywać narzędzia. Przede wszystkim jednak ich celem jest wyposażenie nas w potężną broń wymierzoną w manipulacje, kłamstwa i półprawdy, czyli w krytyczne myślenie. Organizacja została w tym roku uhonorowana Nagrodą Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Sektor 3.0.
Demagog to człowiek, który dla zdobycia zwolenników lub dla przekonania słuchaczy używa haseł i argumentów nieetycznych; który posługuje się pochlebstwem, kłamstwem, obietnicami bez pokrycia. Bywa efektownym mówcą i czasem sam siebie potrafi przekonać. Wcale przez to nie staje się uczciwy.
– Jerzy Bralczyk (sjp.pwn.pl)
Jak uczyć się krytycznego myślenia? Zapisz się na nasz newsletter!
Potrzeba matką narzędzi
Stowarzyszenie Demagog powstało w 2014 roku w Krakowie. Swoją siłę do działania bierze z przekonania, że umiejętność odróżniania prawdy od fałszu jest istotną świadomego społeczeństwa. Rzetelne informacje są coraz trudniejsze do wychwycenia w gąszczu półprawd i rozpowszechnianego fałszu. Swoje działania Demagog kieruje do wszystkich, którzy poruszają się po cyfrowym świecie, bowiem każdy kto odwiedza portale, blogi czy media społecznościowe jest narażony na spotkanie z fałszem.
Na podstawie wiarygodnych źródeł informacji, nieprzetworzonych i pierwotnych, oceniamy, co jest prawdą, fałszem, manipulacją lub co jest nieweryfikowalne. Nawet w świecie organizacji fact-checkingowych nie wszystko jest oczywiste. Inna organizacja ma inne kategorie ocen niż my, dopuszcza na przykład istnienie półprawdy. To, co nas wyróżnia, to przede wszystkim nasza metodologia, uznawana przez międzynarodową sieć organizacji fact-checkingowych. To kodeks zasad, który zobowiązuje nas między innymi do dostępności źródeł. Dzięki temu każdy, śledząc nasz artykuł, mógł kliknąć w konkretny link i dowiedzieć się więcej
– mówi Prezeska Stowarzyszenia Demagog Małgorzata Kilian.
Krytyczne myślenie ma przyszłość
By być czujnym w sieci nie trzeba popadać w paranoję. Nie każdą informację należy podejrzewać i sprawdzać, ale jeśli zapali nam się kilka światełek alarmowych – to już pewnik, że coś jest nie tak. W naszym wywiadzie poruszamy temat bardzo ważnej kompetencji, która ma szansę zyskać miano kompetencji przyszłości.
Krytyczne myślenie to kluczowa umiejętność w dzisiejszych czasach. Każdy z nas jest dystrybutorem wiadomości. Problemem jest ich zalew – jest ich po prostu zbyt dużo. Dziennikarze nie nadążają z weryfikacją i podawaniem tylko faktów, sprawdzonych informacji. Dlatego krytyczne myślenie to kluczowa kompetencja
– mówi Marcel Kiełtyka, Członek Zarządu Stowarzyszenia Demagog.
Nagroda Sektor 3.0
Stowarzyszenie Demagog zostało w tym roku uhonorowane Nagrodą Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Sektor 3.0. Po raz kolejny statuetka trafiła do organizacji, prowadzącej innowacyjne działania, które są społecznie pożyteczne. Zespół Demagoga ma mnóstwo pomysłów na rozwój, a nagroda na pewno pomoże w ich realizacji. Stowarzyszenie zwraca uwagę na pracę wolontariuszy, bez których na pewno jego rozwój nie byłby taki prężny. Zachęcamy do obejrzenia i wysłuchania naszej rozmowy.
Z rozmowy dowiesz się:
- 0:48 Jak zaczęło działać Stowarzyszenie Demagog?
- 2:42 Dlaczego ta misja jest istotna?
- 4:09 Czy krytyczne myślenie jest dzisiaj wyjątkowo potrzebne?
- 6:00 Kiedy warto zacząć sprawdzać informację?
- 13:25 Czy młodzież jest mniej ufna w internecie?
- 19:02 Z jakich narzędzi można skorzystać sprawdzając informacje?
- 21:35 Czym jest fact-checking, fake news, półprawda, czyli mini słowniczek.
- 28:03 O Akademii Factcheckingu – jakie można nabyć umiejętności?
- 34:00 O emocjach i planach Stowarzyszenia Demagog w związku z otrzymaniem Nagrody Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.
Przeczytaj także:
- Dane, które poprawiają jakość życia – rozmowa z Marcinem Gnatem z Airly
- Czego nauczyliśmy się na TechKlubach – relacja z naszego Roadshow
Małgorzata Kilian: Prezeska Stowarzyszenia Demagog. Absolwentka Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Założycielka i od 2016 roku Prezeska Stowarzyszenia Demagog, pierwszej w Polsce strażniczej organizacji fact-checkingowej, gdzie zarządza blisko 30-osobowym zespołem pracowników i wolontariuszy. Pomysłodawczyni Akademii Fact-Checkingu, cyklu warsztatów z zakresu edukacji medialnej, w których wzięło dotychczas udział ponad 4000 uczestników. Ekspertka i wielokrotna panelistka międzynarodowych konferencji z obszaru nowych mediów oraz problematyki dezinformacji w sieci. Stypendystka International Visitor Leadership Program, projektu organizowanego przez Departament Stanu Stanów Zjednoczonych. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Instytucie Monitorowania Mediów, Instytucie Polityk Publicznych, Agencji Lighthouse.
Marcel Kiełtyka: członek zarządu stowarzyszenia/spec. Od komunikacji w Internecie W Demagogu od 2016 r., gdzie zdobywał doświadczenie jako analityk, koordynator i spec. ds. Komunikacji i PR. Autor fact-checków i debunków nieprawdziwych informacji. Członek Zarządu Stowarzyszenia Demagog oraz Mentor Akademii Fact-Checkingu. Prowadzący warsztaty w szkołach ponadgimnazjalnych oraz na konferencjach poświęconych mediom i cyberbezpieczeństwu. Praktykę w dziedzinie marketingu i komunikacji w sieci zdobywał w agencji marketingowej oraz w dziale contentu i komunikacji lidera branży bukmacherskiej w Polsce. Studiował na wydziale filologicznym na Uniwersytecie Śląskim oraz Informatyki i Komunikacji Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Koordynuje działania zespołu, planuje i czuwa nad efektywnym przebiegiem komunikacji. Specjalista w branży digital communication i regularnego dostarczania wartościowych treści.