W dzisiejszych czasach coraz więcej spraw można załatwić, klikając w ekran lub klawiaturę urządzenia elektronicznego. Dostęp do Internetu ułatwia nam życie w wielu dziedzinach, a jego brak wiąże się niekiedy z koniecznością rezygnacji z niektórych usług. Niestety, wiele osób starszych czuje się zagubionych w obliczu nowych technologii. Nie wie, jak bezpiecznie i skutecznie korzystać z nich na co dzień. Warsztaty cyfrowe dla seniorów i seniorek mogą zmotywować ich do eksplorowania wirtualnego świata. Z tego artykułu dowiesz się, na co warto zwrócić uwagę podczas organizowania zajęć z zakresu nowych technologii dla seniorów i seniorek.
Senior przed ekranem – garść faktów
Polki i Polacy w wieku 65+ najczęściej wpatrują się w ekran telewizora, co deklaruje 92,3% badanych w tej grupie. Tylko 25,9% dysponuje odbiornikiem z funkcją SMART TV. Rzadko korzystają z funkcji VOD (4,8%) oraz YouTube (13,7%). Powszechnie posługują się telefonami komórkowymi – ponad 78% badanych. Jednak należy zwrócić uwagę, że ponad 45% posiada zwykły klawiszowy aparat telefoniczny, a tylko 33,4% używa smartfonu. Laptopy i notebooki cieszą się jeszcze mniejszym zainteresowaniem – posługuje się nimi niecałe 14% seniorów i seniorek.
Wyniki badania przeprowadzonego przez Krajowy Instytut Mediów w okresie lipiec 2021 – marzec 2022 r.
Optymistyczniejsze dane znajdziemy w raporcie „Dojrzali konsumenci w Polsce”, w którym respondentami były nieco młodsze osoby – powyżej 60 roku życia:
- 71% z nich korzysta z Internetu,
- 46% korzysta z bankowości internetowej,
- 43% robi zakupy przez Internet,
- 28% korzysta z bankowości mobilnej,
- 20% korzysta z platform streamingowych.
Najpopularniejszymi mediami społecznościowymi wśród polskich seniorów i seniorek są Facebook (35%) oraz Youtube (24%), a komunikatorami: WhatsApp (33%) i Messenger (32%).
Wyniki badania przeprowadzonego przez ARC Rynek i Opinia w listopadzie i grudniu 2022 r.
Poniżej zebraliśmy kilka wskazówek dotyczących tego, na co warto zwrócić uwagę podczas organizowania zajęć z zakresu nowych technologii dla seniorów i seniorek.
Jak sfinansować warsztaty?
Postaraj się o fundusze na realizację warsztatów. Możesz uzyskać wsparcie od samorządu lub organizacji pozarządowych. Na początek jednak sprawdź, czy w Twoim województwie już są lub niedługo będą realizowane jakieś projekty z tej tematyki. Zajrzyj na stronę z wynikami konkursu ofert w ramach ministerialnego programu na rzecz osób starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025. Priorytet nr 3 tego programu dotyczy włączania cyfrowego osób starszych. Sprawdź, jakie organizacje w Twoim regionie otrzymały dofinansowanie. Być może szukają kogoś do współpracy przy zorganizowaniu zajęć w poszczególnych miejscowościach. Przejrzyj również wyniki naborów Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa oraz jego następcy — Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy (tutaj nabory jeszcze nie wystartowały).
Możesz spróbować zorganizować zajęcia bezkosztowo, np. korzystając z infrastruktury lokalnej biblioteki czy domu kultury.
Jaki sprzęt się przyda?
Idealna sytuacja z punktu widzenia osoby prowadzącej to taka, w której wszystkie osoby uczestniczące w warsztatach uczą się obsługi takich samych urządzeń. To zdecydowanie ułatwia prowadzenie zajęć. Dla osób uczestniczących bardziej atrakcyjne jest korzystanie podczas warsztatów ze sprzętów, których używają na co dzień. Owszem, istnieje prawdopodobieństwo, że niektóre osoby po ukończeniu kursu z obsługi laptopa zdecydują się na zakup takiego urządzenia. Niestety, pozostali bez codziennej praktyki szybko zapomną większość z tego, czego się nauczyli.
Szczęśliwie, obie te perspektywy można pogodzić i postarać się o grant umożliwiający zakup sprzętu, a po ukończonym cyklu szkoleń przekazać go osobom uczestniczącym (jest to dozwolone np. w programie „Aktywni+”). Jeśli z różnych względów nie jest to możliwe, zdecydowanie polecam opcję BYOD (Ang. Bring Your Own Device, czyli przynieś swoje urządzenie), a więc proszenie seniorów i seniorek o przyniesienie własnych sprzętów (z ładowarkami!) na zajęcia. Będzie to pewnym utrudnieniem podczas prowadzenia warsztatów (inny interfejs niż u osoby prowadzącej, brak zainstalowanych potrzebnych aplikacji itp.). Niemniej korzyści po stronie osób uczestniczących przewyższają te niedogodności – nauczą się bowiem efektywniej wykorzystywać urządzenie, którym już dysponują.
Korzystając z modelu BYOD pamiętaj, aby nie wykluczać osób, które w ogóle nie posiadają urządzeń elektronicznych. Zawsze miej w zanadrzu kilka sztuk, żeby każdy zainteresowany mógł wziąć udział w zajęciach. Nie zapomnij komunikować tego w materiałach promocyjnych.
Gdzie zorganizować warsztaty?
Wybierz przestrzeń przyjazną dla osób z dysfunkcjami ruchu, usytuowaną w Twojej miejscowości tak, aby dało się tam dotrzeć komunikacją publiczną. W przypadku terenów wiejskich lepszym rozwiązaniem będą zajęcia w poszczególnych wsiach (np. w świetlicach wiejskich) niż kilka edycji tego samego kursu w miejscowości gminnej. Dzięki temu osoby, które nie dysponują środkiem transportu, będą mogły wziąć udział w zajęciach.
Sprawdź salę przed zajęciami. Czy na pewno jest w niej prąd i sieć wi-fi? Czy sieć udźwignie pracę kilku/kilkunastu podłączonych urządzeń? Kto udostępni Ci hasło do sieci? W przypadku korzystania z pomieszczeń szkolnych upewnij się, czy sieć nie jest dodatkowo zabezpieczona, czy umożliwia pracę na urządzeniach przyniesionych z zewnątrz. Jeśli zamierzasz korzystać ze szkolnej tablicy interaktywnej, przetestuj ją wcześniej. Bywa, że szkolny sprzęt jest już mocno wysłużony, a wyświetlane na nim treści mogą być mało czytelne.
Pamiętaj o przedłużaczach – gdy kilkanaście osób zachce jednocześnie naładować urządzenia, jest spora szansa, że zabraknie gniazdek.
Jak zapraszać na warsztaty?
Zastanów się, w jaki sposób chcesz dotrzeć do Twojej grupy docelowej. Jak sprawić, żeby na warsztaty trafiły nie tylko osoby, które chcą doskonalić swoje już posiadane umiejętności cyfrowe (takie osoby też oczywiście zapraszamy), ale również seniorzy i seniorki, którzy dopiero stawiają pierwsze kroki w świecie nowych technologii. W materiałach promocyjnych komunikuj, że stworzysz także grupę „od podstaw”, „dla początkujących”.
Dotarcie do cyfrowych debiutantów może stanowić nie lada wyzwanie. Posty promocyjne w mediach społecznościowych, wpisy na stronach internetowych nie sprawdzą się w ich przypadku. Warto skorzystać z tradycyjnych form przekazu – komunikatów w lokalnych mediach typu gazeta czy radio, wydrukowanych plakatów i ulotek. W dystrybucję tych ostatnich można zaangażować lokalne liderki i liderów (np. sołtysów, członków rad osiedli, radę parafialną, osoby pracujące w bibliotekach, instytucjach kultury, działające w organizacjach pozarządowych).
Bardziej skuteczne będzie jednak bezpośrednie dotarcie do potencjalnie zainteresowanych, np. wystąpienie na zebraniu wiejskim, spotkaniu klubu seniora czy koła gospodyń wiejskich. Wszędzie tam, gdzie podczas kontaktu twarzą w twarz będzie można opowiedzieć, jak wyglądają warsztaty i przekonać sceptyków, że nie ma się czego obawiać. Zajmuje to, co prawda znacznie więcej czasu niż wywieszenie kilkunastu plakatów, ale za to skutkuje dużą frekwencją podczas warsztatów.
Podsumowanie
Dofinansowanie na zorganizowanie zajęć pozyskane, miejsce, w którym odbędą się warsztaty wybrane i sprawdzone, kwestie sprzętowe omówione z osobami uczestniczącymi, które licznie zmierzają na nasze zajęcia. I co dalej? Jakie wyzwania i trudności mogą się pojawić podczas prowadzenia warsztatów cyfrowych dla seniorów i seniorek i jak sobie z nimi poradzić? O tym przeczytasz w kolejnym artykule.
Przeczytaj także
- Kiedy będziemy bezpieczni w Internecie? Gdy sami o to zadbamy
- Archiwizacja po swojemu. Zachowaj historię dzięki aplikacji EtnoStoria
- Prosty język, czyli jak pisać w zrozumiały sposób
- Przeciwdziałanie depresji – potrzebujemy więcej niż aplikacji
- 12 najlepszych aplikacji (nie) tylko dla seniorów