Moc nowych technologii tkwi w ich ogólnodostępności i możliwości łączenia ludzi we wspólnej sprawie, mimo geograficznej odległości. Fundacja Uniwersytet Dzieci to organizacja pozarządowa, która od 17 lat rozwija ciekawość najmłodszych. Udaje się to dzięki obecnym w polskich szkołach dwóm głównym składnikom — zaangażowanym, pełnym pasji nauczycielkom i nauczycielom oraz działaniom w Internecie, gdzie Fundacja publikuje materiały edukacyjne. W jaki sposób, na tym przykładzie, można wykorzystywać nowe technologie, jak wygląda proces wdrożenia i jakie narzędzia odpowiedzą na Wasze potrzeby? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym tekście i wideowywiadzie.
Jak to się zaczęło?
Początki działania Fundacji Uniwersytet Dzieci sięgają 2007 roku, kiedy miały miejsce pierwsze spotkania dzieci z naukowcami, którzy na co dzień pracują ze studentami na uczelniach i prowadzą badania. Zajęcia, podczas których dzieciaki mogły rozwijać swoja ciekawość i zadawać pytania, odbywały się początkowo w Krakowie i Warszawie, nieco później we Wrocławiu i Olsztynie.
Widzieliśmy, z jakim entuzjazmem dzieci chodzą na spotkania z naukowcami. Forma zajęć – dużo doświadczeń, nauka przez zabawę i działanie, możliwość popełniania błędów – dawała najmłodszym pole do rozwoju ciekawości – opowiada Bogusia Łuka, Prezeska Fundacji. – Ale stacjonarne zajęcia na uczelniach były ograniczone tylko do kilku miast. Chcieliśmy więc, aby dobre praktyki, wypracowane podczas kilku pierwszych lat działania Fundacji, mogły pójść dalej w świat, by kolejne dzieci czerpały radość z nauki. Ułatwiły nam to nowe technologie.
Technologie w organizacji pozarządowej — największe korzyści w codziennej pracy
W trakcie rozmowy przekonaliśmy się, że nie jest trudno znaleźć plusy transformacji cyfrowej, czy szukania okazji do pomocy poprzez nowe technologie. Wśród plusów znajdziemy:
- zaoszczędzony czas,
- natychmiastowy dostęp do informacji,
- możliwość pracy w rozproszonym zespole – w Fundacji działa w około 40 osób zatrudnionych i blisko 300 wolontariuszek i wolontariuszy, którzy pracują przede wszystkim zdalnie,
- współpraca z ekspertkami i ekspertami niezależnie od ich miejsca zamieszkania — Fundacja posiada biura w Warszawie, Krakowie i we Wrocławiu, co mogłoby być wykluczające dla osób mieszkających w innych częściach Polski/świata,
- obniżenie kosztów podróży na spotkania całego zespołu dzięki możliwości zorganizowania wideokonferencji.
Jakie narzędzie sprawdzają się w pracy Fundacji?
Zespół Fundacji Uniwersytet Dzieci stawia na proste, intuicyjne narzędzia cyfrowe. Rewolucyjną zmianą jest możliwość udostępniania sobie nawzajem plików, wspólna praca nad konkretnym dokumentem w tym samym czasie (sprawdza się podczas pisania wniosków grantowych!) i tzw. dysk współdzielony, czyli wspólna dla całej organizacji przestrzeń w Internecie na przechowywanie fundacyjnych zasobów.
Z używaniem narzędzi powinno być tak łatwo jak z długopisem i notatnikiem. Nie mogę się długo zastanawiać, gdzie kliknąć, żeby zadziałało. – Bogusława Łuka, Prezeska Zarządu Fundacji Uniwersytet Dzieci
- Pakiet Google – sprawdza się w codziennej pracy zespołu Fundacji Uniwersytet Dzieci, najpotrzebniejsze narzędzia to: e-maile, czat, Google Meet do spotkań online, Google Drive i Kalendarz,
- MS Teams – wykorzystywany do współpracy z osobami z zewnątrz, przede wszystkim z nauczycielami i nauczycielkami i dyrekcją. Szkoły często korzystają z tych rozwiązań, więc nie trzeba ich oswajać z nowym narzędziem. W MS Teams można stworzyć zespoły, zaplanować prace w kalendarzu, dzielić się dokumentami i zdalnie się spotykać;
- Asana – do zarządzania projektami, grantami i do koordynacji prac osób odpowiedzialnych za fundraising. Sprawdza się wszędzie tam, gdzie trzeba coś zaplanować, zgrać listę zadań z terminami do wykonania. Można w wygodny sposób podglądać postępy pracy, krok po kroku;
- Click Meeting – do organizacji dużych wydarzeń online, na które zapraszamy osoby z zewnątrz organizacji, np. webinarów;
- Enova – program księgowy, który ułatwia obsługę grantów dzięki elektronicznemu obiegowi dokumentów, np. dokonujemy zakupu, wprowadzamy dokument potwierdzający ten zakup do systemu księgowego i zaznaczamy, z którego grantu jest finansowany. Wszystko robimy zdalnie, bez pieczątki i konieczności przesyłania dokumentów między poszczególnymi biurami Fundacji;
- Chat GPT – poszczególne osoby w Fundacji korzystają z jego darmowej wersji i sprawdzają jego przydatność do fundacyjnych działań.
Jak finansować zakup oprogramowania i sprzętu?
Fundacja Uniwersytet Dzieci stara się pracować na bezpłatnych wersjach programów. Przed zakupem danego oprogramowania czy sprzętu warto dopytać sprzedawcę o ofertę dla organizacji pozarządowej. Dobrą praktyką jest również śledzenie programów dotacji Fundacji Techsoup Polska, która ułatwia organizacjom społecznym pozyskiwanie funduszy na dostęp do nowych technologii.
Jak sobie radzić z trudnościami we wdrażaniu nowych technologii w zespole?
Jako organizacja, działająca w obszarze edukacji, FUD wskazuje, że niektóre osoby są w stanie szybko wpleść nowinki technologiczne w swoje działania, a innym zajmuje to trochę więcej czasu, co jest naturalne i zrozumiałe. Zanim wdrożysz nowe rozwiązanie cyfrowe w swojej organizacji społecznej:
- uświadom sobie, że kompetencje cyfrowe są… kompetencjami, czyli wiedzą, umiejętnościami i postawą. Nie wystarczy mieć wiedzę, żeby od razu umieć coś robić;
- wyjaśnij zespołowi, dlaczego to robicie, po co wdrażacie zmianę;
- przygotuj instrukcję obrazkową;
- nagraj filmik instruktażowy;
- miej otwartość na dodatkowe, słowne wyjaśnienia.
Technologia i edukacja. Co wyniknęło z ich spotkania?
W 2013 roku Fundacja uruchomiła serwis internetowy ze scenariuszami lekcji. Z powodzeniem działa on do dziś pod szyldem Uniwersytet Dzieci w Klasie. Po 10 latach działania serwis zawiera ponad 500 scenariuszy lekcji z wielu dziedzin. To przestrzeń, gdzie nauczyciele i nauczycielki mogą znaleźć gotowe pomysły na lekcje, które stawiają na rozbudzanie ciekawości dzieci. Scenariusze lekcji są dostępne bezpłatnie. Może z nich skorzystać każdy pedagog, nauczycielka czy edukator, który założy konto w serwisie www.wklasie.uniwersytetdzieci.pl – bez względu na typ szkoły czy lokalizację. O tym, że warto, świadczy ponad 100 tysięcy założonych kont!
Treści lekcji są zgodne z podstawą programową szkoły podstawowej, dzięki czemu świetnie uzupełniają program, jaki wybiera nauczyciel czy nauczycielka. Każdy scenariusz jest również wzbogacony o krótki film – tzw. miniwykład – w którym ekspert w pigułce przedstawia temat. To bardzo istotny element, gdyż w wirtualnej formie umożliwia kontakt z prawdziwym naukowcem czy naukowczynią. Pozwala również dzieciom przenieść się w niedostępne im przestrzenie — do laboratorium, na lotnisko czy do bazy wojskowej. Poszczególne aktywności projektowane są zgodnie z Metodą Pytań i Doświadczeń – autorską metodyką prowadzenia zajęć, opracowaną przez Fundację Uniwersytet Dzieci. Uczeń najpierw ma spróbować, popełnić błąd bez żadnych konsekwencji i znów spróbować.
Ważnym momentem dla rozwoju serwisu było stworzenie projektu edukacyjnego „Lekcje z klasą” pod patronatem MEN. To cykl lekcji wychowawczych – osobny dla klas I-III i IV-VI – podczas którego uczniowie dowiadują się, czym są emocje, jak nawiązywać relacje, jak pracować w grupie.
Sukces „Lekcji z klasą” zaowocował pomysłem stworzenia kolejnych projektów edukacyjnych, które pozwalają dzieciom lepiej poznać wybrany temat, a przede wszystkim trenować niezbędne w dzisiejszym świecie kompetencje – planowania i myślenia projektowego:
- „Superbohaterzy nauki. Dokąd może nas zaprowadzić ciekawość?”,
- „Mali inżynierowie. Co sprawia, że pomysł działa?”,
- „Uczeń w sieci. Jak mądrze korzystać z Internetu?”,
- „Ja w relacjach. Jak zrozumieć siebie i innych?”
- „Technologie z klasą” – to cykl lekcji dla klas 1-3, dzięki którym uczniowie przechodzili przez proces projektowania aplikacji, z wykorzystaniem programu Scratch.
Dobre owoce pandemii — przyspieszony kurs transformacji cyfrowej
Momentem krytycznym dla działalności Fundacji — podobnie jak dla wielu innych organizacji — okazała się pandemia koronawirusa w 2020 i 2021 roku. Ale po momencie szoku i nagłej zmianie planów, Fundacja zaczęła dostosowywać się do nowej rzeczywistości. Technologia umożliwiła kontynuowanie działalności, choć w zmienionej formie.
Był to moment zaprzyjaźnienia się ze światem online, wymuszona transformacja cyfrowa — wykłady dla uczniów z sal akademickich przeniesiono na platformę streamingową. Wyjątkowo wielu widzów korzystało z fundacyjnego kanału na YouTube. Webinary dla nauczycieli i rodziców pod hasłem UD dla Dorosłych są prowadzone do dziś.
Nowe technologie w organizacjach pozarządowych — nowe możliwości
Historia Fundacji Uniwersytet Dzieci to opowieść o tym, jak dostosować sposoby, jakimi organizacja realizuje swoją misję, do możliwości i potrzeb zmieniającego się świata. To także przykład świadomej transformacji cyfrowej. Fundacja przeciera także szlaki dla organizacji społecznych dzięki swojemu profilowi na portalu Patronite!
Nasze cele pozostały te same, ale technologie, które w ciągu 16 lat stały się powszechnie używane, dały nam szansę, by docierać do nowych odbiorców różnymi środkami – podsumowuje Bogusia Łuka – Nie byłoby to możliwe bez bazy scenariuszy, dostępnej w dowolnym zakątku świata oraz sieci komunikacji, którą każdego dnia budujemy dzięki mediom społecznościowym czy newsletterom. Odkrywanie świata, odpowiadanie na pytania dzieci, spotkania z naukowcami – to były kluczowe elementy naszej działalności od początku. Ale dzięki sieci Internet i możliwościom, jakie daje, ich skala rośnie z każdym kolejnym rokiem.
Bogusława Łuka: Prezeska Zarządu Fundacji Uniwersytet Dzieci, ekspertka od strategicznego zarządzania i fundraisingu. Już od ponad 15 lat z powodzeniem łączy kropki między wizją, strategią, codziennymi działaniami i sprawdzaniem efektów w działaniach Uniwersytetu Dzieci, którego jest współzałożycielką. Doświadczenie zdobywała zarówno podczas studiów na Uniwersytecie Ekonomicznym, jak i w trakcie pracy zawodowej m.in. w KPMG, Onet. Przez całe życie poszerza zakres swoich umiejętności, w ramach szkoleń takich jak ACCA, KAOSPilot czy Leadership Academy for Poland.
Sprawdź także:
- (BLOG) Asana: aplikacja do zarządzania zadaniami. Jak wdrożyliśmy ją w zespole Sektor 3.0?
- (PODCAST YT) Ważny jest kontekst. Jak włączyć AI do działań społecznych?
- (WIDEO) Interaktywne prezentacje z Nearpod
- LINK NIESPODZIANKA??? Dokąd prowadzi? Kliknij!