Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom pomaga bezpośrednio i równocześnie stara się zmieniać język i to jak powszechnie rozumiemy różne formy wykluczenia. Jako laureaci tegorocznej edycji Funduszu Sektor 3.0 rozwijają projekt ułatwiający ofiarom przemocy dostępu do doraźnej pomocy w postaci wyszukiwarki wolnych miejsc w Specjalistycznych Ośrodkach Wsparcia. O działaniu projektu VIOLIN oraz byciu elastyczną i uczącą się organizacją pomocową, rozmawiamy z Michałem Bomastykiem i Ewą Szymerą.
Czym zajmuje się Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom?
Tworzenie bezpiecznych przestrzeni dla osób dyskryminowanych, wykluczanych i marginalizowanych to misja Fundacji Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom, ale działania zespołu są znacznie bardziej rozległe. Z jednej strony wymaga organizowania bezpiecznych miejsc i ułatwiania dostępu do nich. Z drugiej to również zwiększanie tolerancji społeczeństwa, w szczególności społeczności lokalnych, aby nie traktowały osób wykluczonych jako obcych. Wspieranie i rozwój włączającego społeczeństwa, w którym każdy będzie mógł czuć się bezpiecznie
i u siebie, to właśnie misja Instytutu Przeciwdziałania Wykluczeniom.
Podczas rozmowy, którą nagrywaliśmy na początku marca 2022, wiele wątków dotyczących pomagania orbitowało również wokół bycia organizacją elastyczną na zmieniające się potrzeby i zmieniające się społeczeństwo. Wojna w Ukrainie i kryzys uchodźczy w Polsce dla takich organizacji jak IPW to moment, w którym sprawdza się również ich gotowość do niesienia pomocy, również osobom w innym języku i które są poddane wielu zagrożeniom równocześnie. Dlatego takie projekty jak telefon zaufania dla mężczyzn, jeden z bardziej unikalnych i potrzebnych projektów w Polsce dot. przeciwdziałania wykluczeniu, został błyskawicznie uruchomiony również w języku ukraińskim. Można odnaleźć go tutaj i wspierać finansowo poprzez portal zrzutka.pl.
Dzielcie się numerem pomocowym dla mężczyzn! To jest coś zupełnie nowego w Polsce. Panowie są bardzo często pomijani w dyskusji o zdrowiu psychicznym, o równouprawnieniu, o przeciwdziałaniu przemocy. A przecież ich to też dotyka i mamy tutaj bardzo duże szanse na rozwój.
Tak Ewa Szymera, wiceprezeska Fundacji, przekonuje do tego, aby korzystać i przekazywać dalej informację, o telefonie, o którym powinni wiedzieć i po który powinni sięgać mężczyźni również.
W ramach Funduszu Sektora 3.0 zespół Instytutu Przeciwdziałania Wykluczeniom rozwijał projekt, który skupia się na ułatwianiu dostępu do informacji ofiarom przemocy.
Jak będzie działać VIOLIN?
Kiedy w grę wchodzi czas, bezpieczeństwo i zapewnienie ofiarom przemocy dostępu do doraźnej pomocy, wiele rozwiązań, które pierwsze przychodzą nam do głowy np. infolinie czy aplikacje mobilne, mogą okazać się zbyt trudne. W sytuacjach zagrożenia (np. sprawcy przemocy nadal fizycznie blisko) czy wysokiego stresu, nie zawsze będziemy w stanie korzystać ze zdalnej pomocy w taki sam sposób. Dlatego wyszukiwarka wolnych miejsc w Specjalistycznych Ośrodkach Wsparcia (SOWach), którą tworzy Fundacja IPW we współpracy z Centrum Praw Kobiet, rozwija kilka funkcji, które mają odpowiadać na dokładnie takie trudne sytuacje. To dlatego projekt będzie stroną, a nie aplikacją (co nie wymaga logowania) i będzie zawierać specjalne funkcje podnoszące poziom bezpieczeństwa osób poszukujących pomocy np. szybkie ukrywanie strony i wyszukiwania.
Dzięki wyszukiwarce osoby w potrzebie będą mogły szybko znaleźć miejsca na terenie Polski, w których uzyskają pomoc w sytuacjach kryzysowych, związanych z doświadczaniem przemocy. Wyszukiwarka i portal skupią w jednym miejscu organizacje pomocowe z całego kraju, które przeciwdziałają przemocy, pokazując dostępność miejsc w chroniskach/domach samotnej matki/ośrodkach interwencyjnych w czasie rzeczywistym i z adekwatnymi dla nich informacjami np. o możliwości pobytu z dziećmi.
Najważniejsze lekcje z udziału w Funduszu Sektor 3.0
Ewa Szymera, która działa poza Instytutem również w Fundacji Różowa Skrzyneczka, opowiadała o tym, jak Fundusz Sektora 3.0 działa jako hub, miejsce łączenia ze sobą organizacji o zupełnie różnych tematach działań. Dzięki temu odkrywanie tego, jak technologii mogą im pomóc, jest znacznie ciekawsze i pozwala na całościowe spojrzenie na to, jak NGO-sy działają i co mogą usprawnić.
Ważnym elementem pracy podczas etapu inkubacji jest nie tylko dopracowanie pomysłu czy produktu, ale również sprawdzanie tego co w nim jest najważniejsze, co będzie mieć najlepszy efekt. Michał Bomastyk, prezes Fundacji Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom, tak określił jedną z lekcji, którą słyszał od mentorów i która dla jego zespołu była niezwykle ważna.
Zawęźcie to, na czym chcecie się skupić, a wtedy dopiero dojdziecie do tego, co checie osiągnąć. Ta zmiana myślenia to była zmiana całego naszego projektu. Dzięki temu udało nam się go ustrukturyzować.
Michał i Ewa podkreślali w rozmowie, jak wiele wnoszą do takich projektów odpowiedni partnerzy. W ich wypadku to Centrum Praw Kobiet, które zaangażowało się również w pracę podczas procesu inkubacji Funduszu. Poznanie innych organizacji oraz różnorodnego grona ekspertów i ekspertek to również kluczowy element Funduszu. Odpowiedzi na trudne pytania o to, jak rozwijać cyfrowy produkty w organizacji niekoniecznie czają się w głowie jednej osoby, ale w rozmowach z wieloma osobami, które patrzą na niego z wielu perspektyw.
Z rozmowy dowiesz się:
- 01:37 jakie działania podejmuje Fundacja Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom?
- 03:20 o tym, jak ważne jest łączenie środowiska aktywistycznego z akademickim podczas działań na rzecz zmian społecznych?
- 07:22 dlaczego tworzenie rozwiązań cyfrowych jest tak ważne wobec problemów takich, jak przemoc domowa?
- 12:45 jakie zaprojektować rozwiązanie technologiczne z myślą o wyjątkowych sytuacjach?
- 14:19 jak dostęp do informacji o pomocy jest jednym z wielu elementów potrzebnych do wyjścia z sytuacji przemocowej?
- 15:45 dlaczego organizacje pomocowe powinny nadążać za zmianami technologicznymi i korzystać z nich?
- 19:34 jak ważne jest docieranie do tego, co jest sednem rozwiązania technologicznego, które chcemy tworzyć?
- 25:00 jak zmienia się kategoria wykluczenia społecznego?
- 26:20 o tym, dlaczego ważne jest włączanie mężczyzn do systemu przeciwdziałania przemocy domowej?
Przeczytaj także:
- Jak zaprojektować i wdrożyć narzędzie cyfrowe – na starcie Funduszu Sektora 3.0 radzi Jacek Siadkowski
- Ułatwić pomaganie. Jak Fundacja Świętego Mikołaja odmienia portal stypendialny dzięki Funduszowi Sektora
- VIOLIN, UEPIK.org oraz Design na Wynos z finansowaniem w ramach Funduszu Sektor 3.0 2021/2022
Michał Bomastyk: prezes Fundacji Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom. Doktorant w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prowadzi autorski program „Feministyczny – Porozmawiajmy o Równości”, w którym edukuje i rozmawia z zaproszonymi osobami, dla których tworzenie inkluzywnego społeczeństwa jest ważne i potrzebne. Koordynuje Poradnię dla Równości UMK oraz Toruńską Grupę Lokalną Amnesty International.
Ewa Szymera: poza IPW współtworzy Fundację Różowa Skrzyneczka, organizację walczącą z wykluczeniem menstruacyjnym, gdzie koordynuje projekty promujące zdrowie menstruacyjne w mediach, szkołach i placówkach publicznych. We wrześniu 2021 roku była panelistką Campusu Przyszłości. W trakcie studiów na Uniwersytecie Wiedeńskim pracowała jako asystentka projektowa w Instytucie Empirycznych Badań Społecznych. Uczestniczka projektu Amnesty International „Twój Głos ma MOC!” oraz „Generation Change” Krytyki Politycznej. Członkini międzynarodowej społeczności „female factor” wspierającej rozwój kobiet w biznesie i NGOs. Współpracowniczka The Innovation in Politics Institute, organizacji działającej na rzecz wzmacniania wartości demokratycznych w krajach Unii Europejskiej.