Coraz częściej w kontekście stron internetowych mówi się o tzw. UX, czyli User Experience (z ang. doświadczenie użytkownika). Czym jest w praktyce UX i jak może pomóc organizacjom w realizacji misji społecznej? Jak „od kuchni” wygląda taki proces i o czym warto pamiętać? O tym wszystkim opowiem Wam z perspektywy świeżych doświadczeń Fundacji Dobra Sieć.
UX, czyli..?
UX design jest gałęzią projektowania skupioną na potrzebach ludzi. Na podstawie odpowiedniej diagnozy i testów buduje się aplikację czy stronę internetową. Główny cel i zamierzenie UX sprowadza się do tego, by stworzyć jak najlepsze doświadczenie korzystania z danej platformy – wygodne, intuicyjne, zgodne z oczekiwaniami, przejrzyste, dostępne.
Jak czytamy w tekście naszej ekspertki Katarzyny Łachajczak,
UX obejmuje całość doświadczeń, jakie towarzyszą użytkownikowi końcowemu podczas korzystania z produktu. Projektowanie UX koncentruje się na tym, aby ogólne odczucia i wrażenia były jak najlepsze pod względem emocjonalnym, społecznym, kulturowym, psychologicznym i fizycznym.
Jakie są etapy takiego projektowania UX?
Współpraca z projektantami UX (lub inaczej, z ang. UX Designers) najczęściej składa się na wieloetapowy, rozłożony w czasie proces, w tym:
- Wstępną analizę otoczenia, celów aplikacji, potrzeb użytkowników i twórców,
- Diagnozę użytkowników (w tym badania, tworzenie person),
- Opracowanie koncepcji i struktury strony,
- Stworzenie makiety (np. w programie figma.com),
- Testy użytkowników,
- Projektowanie, wdrożenie zmian i na końcu – opublikowanie gotowej wersji strony.
Jako Fundacja Dobra Sieć jesteśmy teraz na etapie oceny makiety, a zatem przed nami jeszcze sporo pracy. Trzymajcie kciuki, chcemy w tym roku opublikować nową wersję bloga e-wolontariat.pl!
Dlaczego UX jest ważny także dla organizacji społecznych?
Przede wszystkim zapewnia komfort i dobre doświadczenie dla naszych odbiorców. Dla przykładu dobrze zbudowana, przyjazna strona www, czy strona zbiórki fundraisingowej, może zachęcić więcej osób, by wsparły dany cel, a także „zatrzymać” na dłużej osoby, by przeczytały więcej o misji i znaczeniu działań prowadzonych przez daną organizację społeczną.
Z drugiej strony, nieprzyjazna, nieintuicyjna i „kładąca kłody pod nogi” strona internetowa może łatwo zniechęcić część użytkowników lub doprowadzić do rezygnacji z dalszego przeglądania strony, zapisów na warsztaty czy wsparcia zbiórki, jeśli czynności te sprawiają trudność i pochłaniają zbyt wiele czasu.
Czy mieliście kiedyś takie doświadczenie, gdy wpłata cegiełki lub rejestracja na wydarzenie wymagała od nas przeklikania „ciężkiego”, skomplikowanego formularza, morza cierpliwości do kolejnych wyskakujących banerków czy reklam oraz pozostawienia danych, co do których mieliście wątpliwości? Tak, to jeden z przykładów pod tytułem „zróbmy to inaczej”. 🙂
Innymi słowy, dobrze zaprojektowana strona organizacji społecznej jest bardziej przyjazna, opiera się na oczekiwaniach odbiorców i zachęca ich do dalszych aktywności.
Więcej o tym, dlaczego UX jest istotny w działaniach społecznych, przeczytacie w tekście Katarzyny Słowik „Po co nam User Expercience Design (UX)?.
Garść praktycznych porad, czyli kulisy UX
Po pierwsze, zastanówcie się nad celami i zasobami, które macie: UX nie jest jednostronną ekspertyzą, wyłącznie pracą eksperta, lecz wspólnym, przemyślanym, wieloetapowym procesem. W proces zaangażowany jest zespół organizacji, UX designer, grupa odbiorców (przy badaniu i testowaniu), a także informatycy/programiści wdrażający stronę www. Nastawcie się na koordynację pracy zespołowej oraz wiele dyskusji i przemyśleń.
W przypadku naszej fundacji od miesięcy narastało w nas przekonanie, że istniejąca od wielu lat strona nie zawsze jest wystarczająco przyjazna i intuicyjna, a oddolne, „kosmetyczne” zmiany nie rozwiązują problemu. Zdecydowaliśmy się zatem na współpracę z projektantem UX, by stworzyć stronę niejako „na nowo”. Jednocześnie nasza strona (blog e-wolontariat.pl) zawiera ogrom merytorycznych treści. Teraz wiemy, że proces wymaga bardzo dużo pracy oraz elastyczności, by przemyśleć na nowo komunikaty, ścieżki i oprawę wizualną strony, do której zdążyliśmy się przyzwyczaić.
Z drugiej strony większość NGO, gdy stawia nową stronę i rozwija działalność, nie ma zwykle środków i czasu na UX. Warto jednak poczytać nieco na ten temat, zapytać odbiorców o ich oczekiwania i potrzeby, a następnie spróbować tworzyć strony proste, przyjazne i potencjalnie łatwe do edycji, by ułatwić sobie życie na przyszłość.
Pamiętajmy, że strona www organizacji ma służyć odbiorcom, a nie tylko naszej organizacji. 🙂
Jak szukać specjalistów UX?
Oto kilka wskazówek, które pomogą Wam znaleźć wsparcie w obszarze User Experience:
- śledźcie ogłoszenia na NGO.pl od wolontariuszy – czasem zgłaszają się tam osoby, które chcą zdobyć doświadczenie w tej dziedzinie, wspierając organizacje społeczne w UX,
- wstawcie (pamiętajcie o długim terminie aplikacji) ogłoszenie na TuDu.org.pl o tym, że poszukujecie wsparcia wolontariuszy w UX,
- pomyślcie o współpracy z firmami lub fundacjami korporacyjnymi – wolontariat pracowniczy oparty na kompetencjach może dotyczyć różnych dziedzin, w tym UX,
- pytajcie wśród świeżych absolwentów kursów UX, którzy chcą rozwijać portfolio,
- prosząc o oferty profesjonalnych agencji, dopytajcie o zniżki dla NGO (często udaje się je wynegocjować, nawet jeśli nie widnieją wprost na stronie).
O doświadczeniach projektantki user experience i aktywistki pozarządowej Joanny Zabawy możecie przeczytać także inspirujący wywiad na portalu ngo.pl.
„Złota myśl” na koniec
W moim odczuciu warto traktować przygodę z UX jako ważny, otwierający proces edukacyjny i rozwojowy. Pozwala on krytycznie, na nowo spojrzeć na własny „produkt”, otrzymać cenne informacje zwrotne od odbiorców, zmusza także do przemyślenia i przeredagowania swoich treści. Uważam go za cenny nie tylko (choć przede wszystkim! :)) dla odbiorców strony, ale także dla wszystkich zaangażowanych osób z organizacji decydującej się na ten krok. Dla nas to rodzaj kreatywnej nierzadko zaskakującej ewaluacji dotychczasowych działań. W imieniu naszej Fundacji dziękuję Wojtkowi Brydzie (WB Design), który wprowadził nas w ten świat!
Przeczytaj także:
- SD, CX, UX i UI – jak odnaleźć się w świecie różnych pojęć?
- Po co nam User Experience Design (UX)?
- Korzyści z niewygody, czyli o niedoskonałości, która może nas wzbogacić
- Współpraca w projekcie po godzinach – jak do tego podejść?
Tekst powstał w ramach współpracy między programem Sektor 3.0 i Fundacją Dobra Sieć. Zespół Fundacji Dobra Sieć dzieli się wiedzą o stypendiach i e-wolontariacie. Na portalu e-wolontariat.pl znajdziecie porady, informacje, inspiracje i publikacje na temat wolontariatu oraz wykorzystania nowych technologii w działaniach społecznych. A dzięki platformie TuDu.org.pl Fundacja umożliwia także współpracę między organizacjami i e-wolontariuszami.
