W ciągu kilkunastu lat projektowanie i druk 3D zeszły nie tylko pod strzechy, ale również przeobraziły wiele sektorów przemysłu oraz… szkoły i biblioteki. Podobnie do robotyki, która nadaje nauce programowania fizyczny wymiar, projektowanie i druk 3D wprowadzają inżynierię i design do edukacji w praktyczny i porywający sposób.
Podobnie jak w przypadku darmowych i wolnych materiałów graficznych (opisanych w poprzednim wpisie), by z nich korzystać szerzej niż pozwala na to dozwolony użytek, potrzebujemy zgody autorów lub odpowiedniej licencji. Projekty te trudniej również odnaleźć za pomocą zwykłych wyszukiwarek internetowych. Z tych dwóch powodów przydatny może być przegląd najciekawszych stron z otwartymi i darmowymi wzorami do projektowania 3D do rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości, ale również bardziej klasycznie, tworzenia fizycznych obiektów różnymi metodami druku i wycinania 3D.
Społeczność Thingiverse.com
To największa społeczność make’erska w sieci, założona przez firmę Makerbot, twórców jednej z pierwszych, samo-replikujących (taka drukarka jest w stanie wydrukować wszystkie części do zbudowania kolejnej) drukarkrek 3D. Ponad 9 tysięcy obiektów, części, a nawet zeskanowanych postaci dostępnych jest na różnych licencjach Creative Commons wybieranych przez twórców (przed wykorzystaniem sprawdź jakie swobody daje Ci dana licencja). Poza jasnym oznakowaniem licencji na stronie możliwością pochwalenia się drukiem lub remiksem czyjegoś wzoru (wyliczenia widać przy każdym pliku na stronie), Thingverse oferuje również możliwość pobrania gotowych kartek/nalepek z oznaczenie autorstwa oraz kodem QR, który ułatwi odnalezienie źródła drukowanych obiektów.
TinkerCad
Kolejny serwis umożliwiający społeczności dodawanie swoich plików 3D stworzony przez firmę, tym razem Autodesk, producenta oprogramowania AutoCad. Na TinkerCad znajdziemy setki wzorów 3D na różnych licencjach (niestety i tu brakuje łatwego wyszukiwania, ale plik oznaczone są w widoczny sposób) Creative Commons. Pobieranie plików wymaga zalogowania.
Sketchfab
To ogromne repozytorium dla plików 3D, zarówno tych do druku, jak i wyłącznie do użycia cyfrowego, posiada w swojej kolekcji zarówno darmowe i otwarte pliki na licencjach Creative Commons (różnych, także należy sprawdzić każdy plik osobno) oraz obiekty historyczne m.in. 250 obiektów z Muzeum Brytyjskiego na licencji CC BY-NC (która pozwala na dowolne, o ile niekomercyjne, wykorzystanie i przerabianie), 350 modeli z Małopolskiego Instytutu Kultury, kilkadziesiąt z Muzeum Śląskiego i wielu innych instytucji kultury z całego świata. Pobieranie plików wymaga zalogowania.
Google Poly
To platformę i bibliotekę wzorów 3D dla tych, którzy tworzą własne lub szukają plików z wzorami 3D do wykorzystania w projektach wirtualnej, lub rozszerzonej rzeczywistości. Narzędzie jest zintegrowane z innymi narzędziami Google dla projektowania 3D: Tilt Brush oraz Blocks, z których można bezpośrednio wysyłać nasze projekty do publicznej biblioteki. Obrazy, dostępne w formacie OBJ, są uporządkowane w kilkunastu kategoriach dostępnych w menu w lewym górnym rogu.
Pliki firmy Google dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa, autorzy, którzy chcą publikować swoje prace mogą również wybrać licencję CC BY lub zastrzec swoje prawa autorskie i brak możliwości remiksu. Z każdego obrazu można również wygenerować za pomocą biblioteki GIF lub zembedować za pomocą kodu na innych stronach (jak poniżej), o ile tylko oglądająca osoba ma uruchomioną technologię WebGL.
Amerykański Instytut Zdrowia i 3D
Amerykański narodowy instytut zdrowia oferuję bogatą kolekcję (ponad 2500) obiektów oraz narzędzi do projektowania w 3D modeli związanych z naukami biomedycznymi. Znajdziemy tu kolekcje poświęcone kardiologi, neurologii czy projektowaniu protez. Samodzielne wyposażenie sali do biologii jeszcze nigdy nie zapowiadało się tak ciekawie! Również tutaj twórcy mogą wybierać spośród wszystkich licencji Creative Commons (również dedykować swoje prace do domeny publiczne) także należy dokładnie zwracać uwagę na to na co pozwala nam dana licencji oraz jak oznaczać autorów wzorów.
Zasoby 3D NASA
NASA w swojej kolekcji w całości dostępnej jako domena publiczna (o tym, jak to działa i dlaczego możecie przeczytać tutaj) oferuje modele 3D sprzętu i statków kosmicznych, wzory tekstur z fotografii kosmosu oraz wizualizacje 3D. Pliki dostępne są w różnych formatach, co wymaga odrobinę więcej pracy, ale z racji na unikalność i dokładność ich wzorów, przyniesie to sporo satysfakcji. Co poza własnym wydrukiem można zrobić z materiałami 3D z NASA świetnie pokazuje ich aplikacja rozszerzonej rzeczywistości Spacecraft, w której sprzęt i pojazdy kosmiczne możemy umieścić przed sobą, nawet w klasie!
3D Smithsonian
Największy zespół muzeów i galerii z USA uruchomił swój serwis ze skanami 3d obiektów historycznych, które udostępnia i prezentuje w technologii Autodesk. Znajdziemy tu rzeźby, monety, obiekty muzealne takie jak szkielety dinozaurów. Kolekcja rośnie razem z postępem digitalizacji tych zasobów w ponad 30 instytucjach Smithsonian. Na razie materiały 3d ze Smithsonian dostępne są tylko do użytku niekomercyjnego oraz edukacyjnego.
GitHub
Nie tylko kod znajdziemy na tej ogromnej platformie do współpracy i dzielenia się otwartą twórczością programistyczną. Choć nie jest to zbyt łatwe, szukając po rozszerzeniu .stl możemy znaleźć wiele repozytoriów z plikami do druku 3D udostępnianych jako otwarte oprogramowanie. Przy niektórych znajdziemy bardziej szczegółowe informacje w plikach license. Dodatkowo GitHub posiada bardzo wygodny system do prezentowania obiektów 3D, który można łatwo embedować na innych stronach co może przydać się tym, którzy planują publikować i promować swoje wzory. Na GitHub znaleźć możemy pliki do druku 3D tak niesamowitych projektów, jak na przykład skrzypce Hovalin 2.0 lub zdalnie sterowanych pojazdów do samodzielnej konstrukcji.
#3Dbenchy
Mały, ale bardzo przydatny projekt do testowania i oceny jakości wydruków 3D za pomocą kilku plików i narzędzi do ich mierzenia i kalibracji.