Optane – czy nowinka od Intela zastąpi dyski SSD?

Każdy entuzjasta technologii zdaje sobie sprawę, że wymiana dysku talerzowego na nośnik SSD to najlepszy sposób na przyspieszenie pracy komputera. Żaden inny podzespół nie oferuje tak atrakcyjnego przyrostu wydajności względem zainwestowanych pieniędzy. Tymczasem na rynku pojawiły się moduły Optane marki Intel. Jest to sprzęt, który może przyczynić się do prawdziwej rewolucji – jednak jeszcze nie teraz.

Największą wadą dysków talerzowych jest ich niska wydajność. Tutaj królują zdecydowanie szybsze nośniki SSD. Jednakże one również posiadają pewne wady. Przede wszystkim są droższe i zazwyczaj mniej pojemne niż dyski talerzowe. Receptą stosowaną dotychczas przez użytkowników była instalacja dwóch dysków: talerzowego jako nośnika dla plików i dokumentów oraz SSD do obsługi systemu i wymagających programów. Nieco inne rozwiązanie zaproponowała firma Intel. Technologia Optane została oparta na modułach M.2, które w założeniu mają znacząco przyspieszać pracę dysków HDD, tak aby swoją efektywnością nie odstawały od SSD, zachowując przy tym niższą cenę i większą pojemność. Rozwiązanie jest genialne w swoim założeniu i co istotniejsze, naprawdę działa. Niestety na tą chwilę jest to nowinka, która musi zmierzyć się z kilkoma trudnościami zanim zdobędzie zaufanie użytkowników.

Technologicznie

Szybkie pamięci półprzewodnikowe znajdziemy nawet w klasycznych dyskach talerzowych. Pełnią one rolę pamięci podręcznej. Próby znacznego przyspieszenia dysków HDD również były już podejmowane. Kilka lat temu na rynku pojawiły się dyski hybrydowe. Oprócz pamięci magnetycznej posiadały one niewielki nośnik SSD, odpowiedzialny za wstępne przetwarzanie danych. Rozwiązanie to przyniosło pewien wzrost wydajności, jednak nie na tyle duży aby usprawiedliwiać bardzo wysokie ceny tych konstrukcji.

Produkt zaprezentowany przez Intela to wynik współpracy z marką Micron. Efektem jej nawiązania było powstanie kości pamięci w technologii 3D XPoint. Upraszczając jest to rodzaj pamięci, które w warunkach laboratoryjnych potrafią osiągnąć wydajność ośmiokrotnie wyższą niż konwencjonalny dysk SSD. Prędkość ta sprawia, że są one w stanie skutecznie wesprzeć dysk HDD nawet przy zastosowaniu stosunkowo niewielkiego bufora pamięci półprzewodnikowej. Moduły Optane są bowiem dostępne w dwóch wersjach – 16 oraz 32 GB. Testy opublikowane przez redakcje technologiczne oraz samą firmę Intel wskazują, że zastosowanie modułów Optane może usprawnić pracę dysku talerzowego do poziomu zarezerwowanego dotychczas dla SSD.

Warunki zastosowania

Niestety nowa technologia nie jest dla każdego. Warunkiem zastosowania modułów Optane jest posiadanie płyty głównej ze slotem M.2. Znajdziemy go tylko w stosunkowo nowych modelach. Co więcej płyta musi wykorzystywać nowoczesny chipset z serii Intel 2xx, a procesorem zastosowanym w zestawie musi być jednostka z generacji Kaby Lake. Niezbędny jest także system Windows 10 w wersji 64-bit. Taka lista ograniczeń sprawia, że mamy do czynienia z technologią skierowaną jedynie do najnowszych komputerów.

Opłacalność

Posiłkując się danymi z testów syntetycznych opublikowanych w sieci łatwo dojść do wniosku, że talerzowy dysk twardy z modułem Optane możne być zdecydowanie szybszy niż dysk SSD. Wielokrotnie szybszy odczyt oraz co najmniej równie szybki zapis, rozbudzają wielkie nadzieje. Jednakże w testach użytkowych różnice się zacierają. Podczas pracy w programach i samym systemie operacyjnym, nieco lepiej spisuje się klasyczny dysk SSD. Mimo wszystko przyrost wydajności dysku talerzowego po zastosowaniu modułu Optane jest naprawdę ogromny. Moduł z buforem o pojemności 16 GB kosztuje 185 złotych. Większy i wydajniejszy wariant z 32 GB pamięci to koszt około 330 złotych. Najtańsze dyski SSD o pomności 128 GB kosztują wprawdzie 220 złotych, ale niewielu użytkowników zadowoli się tak skromną przestrzenią. Rozsądny nośnik z 240 GB pamięci SSD kosztuje 350 złotych. To wciąż zdecydowanie mniej niż moduł Optane w zestawie z dyskiem talerzowym.

Można więc założyć, że moduły Intel Optane są opłacalne dla osób, które posiadają nowoczesną platformę i oczekują maksymalnej wydajności pracy z nośnikami o pojemności powyżej 512 GB. Talerzowy dysk 1TB kosztuje 200 złotych. Dodając do tego koszt lepszego modułu Optane otrzymujemy równowartość 530 złotych. Tak pojemny dysk SSD kosztuje przynajmniej 1 000 złotych więc oszczędność jest znaczna. Oznacza to, że nowinka Intela jest z pewnością rewolucją, lecz nieco mniejszą niż pozornie się wydaje. Moduły z pewnością znajdą zastosowanie u wielu wymagających użytkowników, jednak na ich rozpowszechnienie przyjdzie nam jeszcze długo poczekać.