Obsidian to program, który zmienił moją pracę z notatkami. Po latach zwykłego gromadzenia informacji, wreszcie zaczęłam zarządzać wiedzą w praktyce i wykorzystywać ją na bieżąco. Częściej przeglądam swoje notatki, łączę je ze sobą i wpadam na nowe pomysły. W jaki sposób za pomocą Obsidian możesz skonfigurować swoje centrum zarządzania wiedzą? Zapraszam do lektury!
Artykuł jest kontynuacją serii o Personal Knowledge Management. Przeczytaj także:
? Personal Knowledge Management, czyli jak stworzyć swój drugi, zapasowy mózg?
? Najciekawsze narzędzia do zarządzania swoją wiedzą. Wybierz najlepszy dla Ciebie!
? To tylko 4 kroki! Jak zacząć skutecznie zarządzać swoją wiedzą?
Obsidian: co to takiego?
Obsidian to oprogramowanie stworzone z myślą o zarządzaniu wiedzą osobistą. Pozwala organizować notatki w sposób, który naśladuje działanie mózgu – zamiast układać je w hierarchiczną strukturę (np. foldery i kategorie), tworzy sieć, w której każda notatka może być powiązana z dowolną liczbą innych notatek. Powiązania takie tworzymy za pomocą mechanizmu tzw. dwustronnych linków – ilekroć poczujemy, że dana informacja przywołuje nam na myśl jakąś inną, wstawiamy link do niej, a potem możemy w intuicyjny sposób „surfować” po linkach, odkrywając nowe, ciekawe połączenia.
Tak więc jeśli robisz notatki i chcesz nauczyć się, jak najlepiej wykorzystywać zgromadzone w nich informacje, Obsidian będzie dla ciebie dobrym rozwiązaniem!
Obsidian: jak skonfigurować swoje centrum zarządzania wiedzą?
Aplikacja Obsidian na komputer i telefon
Obsidian dostępny jest w wersji desktopowej i mobilnej. Plan „Personal” jest bezpłatny (zawiera wszystkie kluczowe funkcje, ale bez synchronizacji pomiędzy urządzeniami – synchronizacja jest dostępna jako płatna usługa Sync).
Tworzenie folderów i instalacja pluginów w Obsidian
Po uruchomieniu Obsidian poprosi o stworzenie tzw. vault – folderu, w którym będą znajdowały się twoje notatki. Jest to konieczne, ponieważ Obsidian, chcąc szanować prywatność użytkowników, nie przechowuje notatek w tzw. chmurze – notatki przechowywane są jako pliki tekstowe lokalnie na twoim komputerze, dzięki czemu masz nad nimi pełną kontrolę.
Kiedy stworzysz vault, możesz już w pełni korzystać z uroków Obsidian: np. napisać pierwszą notatkę, przygotować foldery, albo dodać pluginy, które ułatwią ci pracę.
Jak wygląda mój Obsidian?
Konfigurując Obsidiana, zależało mi na tym, żeby zapisywanie, organizowanie i przeglądanie notatek zajmowało mi jak najmniej czasu.
Stworzyłam cztery foldery:
- Codzienne – folder na codzienne, szybkie notatki.
- Poczekalnia – folder na notatki do przejrzenia w wolnym czasie.
- Wiedza – folder na tzw. wieczne notatki (permanent notes), czyli zapiski zawierające cenną dla mnie wiedzę. Ten folder to zaczerpnięta z metody Zettelkasten „szufladka”, w której przechowuję notatki oznaczone indeksami (tak jak karty w bibliotece). Indeksy pomagają mi nawigować pomiędzy notatkami dotyczącymi podobnego tematu (więcej o metodzie Zettelkasten pisałam w tym artykule).
- Bibliografia – folder na notatki „bibliograficzne”, które robię w trakcie czytania artykułów/książek, czy słuchania podcastów.
Zainstalowałam przydatne pluginy, m.in.:
- Zettelkasten prefixer – plugin pozwala tworzyć notatki zawierające w tytule numer indeksu.
- Templates – plugin do tworzenia szablonów notatek.
- Random note – otwiera losową notatkę.
a z pomocą pluginu Templates przygotowałam szablony notatek: codzienną, bibliograficzną i wiedzową. I ustawiłam skróty klawiaturowe, m.in.:
- otwórz nową notatkę: Ctrl+N,
- wstaw szablon (Insert Template): Ctrl + t,
- podziel okno Obsidian wertykalnie (Split Vertically): Ctrl + i
- otwórz nową notatkę wiedzową (Create new Zettelkasten Note); Ctrl + Shift + z.
Obsidian: jak działa zarządzanie wiedzą w praktyce?
Zapisywanie notatek w Obsidian stało się już moim nawykiem: zawsze, kiedy coś czytam, oglądam czy czegoś słucham, mam pod ręką szablon do tworzenia notatki bibliograficznej, w której od razu spisuję ważne dla mnie wątki.
Taka notatka trafia następnie do folderu „Poczekalnia”. Kiedy mam chwilę wolnego czasu, wracam do niej i staram się z jej treści wyłuskać myśli, które chciałabym zachować na dłużej jako tzw. wieczne notatki (permanent notes).
Jakiś czas temu notatkę bibliograficzną stworzyłam w trakcie czytania newslettera Agi Naplochy z The Awwwesomes. Kiedy rozpoczęłam pracę nad jej treścią, podzieliłam ekran na pół (u mnie skrót: Ctrl + i), w oknie po prawej stronie otworzyłam nową notatkę wiedzową (u mnie skrót: Ctrl + Shift + z) i swoimi słowami opisałam myśli, które chce sobie zostawić na później:
(Taka notatka nie musi zawierać sztywnej definicji danego zagadnienia, albo dokładnie tego, co autor/-ka miał/-a na myśli. Notatka powinna opisywać to, jak my rozumiemy dane zagadnienie, albo jak się ono wpisuje w kontekst, który mamy na myśl).
Z karierą poligamiczną wiąże się portfolio kariery, dlatego stworzyłam poświęconą mu notatkę, linkując ją z poprzednią:
Portfolio kariery skojarzyło mi się z narzędziami do dokumentowania doświadczenia związanego z rozwijaniem kompetencji miękkich. Idąc tym tropem mogłam stworzyć kolejną notatkę, zawierającą tę nową myśl. I tak dalej – ten proces wpadania na kolejne pomysły mógłby trwać jeszcze długo.
Ponadto, w notatce bibliograficznej pojawił się jeszcze link do artykułu Why You Should Build a ‘Career Portfolio’ (Not a ‘Carrer Path’) – zapisałam jako kolejną notatkę bibliograficzną do przeczytania na później. A ponieważ dotyczy on podobnego tematu, niewykluczone, że za jego pomocą będę mogła dodać do właśnie stworzonych notatek kolejne, tworząc sekwencję. Po zakończeniu pracy z notatką bibliograficzną zmieniam jej tag z #inProgress na #done i przenoszę ją do folderu „Bibliografia”. Notatki wiedzowe trafiają do folderu „Wiedza”.
W Obsidian mogę podejrzeć połączenia pomiędzy notatkami na grafie:
Co jakiś czas ku inspiracji otwieram losową notatkę, korzystając pluginu Random note, albo przeglądam graf. Zaglądam także do notatek z folderu „Wiedza”. Jeśli wpadnę na jakąś nową myśl związaną z daną notatką (nazwijmy ją pierwotną notatką), dodaję podnotatkę – tworzę nową notatkę indeksową i jako indeks ustawiam w niej indeks pierwotnej notatki rozszerzony o kolejny numer po myślniku, np. -1. Tworzy się wtedy sekwencja notatek.
Obsidian: moja opinia
Za co cenię Obsidiana? Notatki są przechowywane na dysku jako pliki tekstowe. Mogę mieć do nich zawsze dostęp, czy to z poziomu Obsidiana, czy jakiegokolwiek innego edytora tekstu. To dla mnie istotne, ponieważ kiedyś zdarzyło mi się korzystać z aplikacji, która w pewnym momencie przestała być wspierana i kiedy się zawiesiła straciłam wszystkie zapisane w niej notatki. Aplikacja używa języka znaczników markdown, w którym edycja tekstu jest prosta. Pozwala także tworzyć dwustronne linki pomiędzy notatkami i wyświetla mapę notatek w formie grafu. W moim Obsidianie nie ma hierarchicznej struktury. W folderze „Wiedza” nie mam podfolderów. Zamiast nich wykorzystuję spisy treści – notatki, w których zamieszczam linki do notatek z danego tematu. Warto wspomnieć, że Obsidian można łatwo personalizować za pomocą pluginów, tematów i rozszerzeń developerskich a w aplikacji nie ma reklam i uporczywych pop-upów.
Minusy? To przede wszystkim brak usługi bezpłatnej synchronizacji notatek pomiędzy aplikacją mobilną i desktopową (ale to dlatego, że Obsidian broni się przed koniecznością przechowywania naszych notatek – w założeniu mają być prywatne i lokalne). Aby skorzystać z synchronizacji można albo wykupić Obsidian Sync, albo skonfigurować połączenie za pomocą np. DropSync albo FolderSync.
Zarządzaj wiedzą z pomocą Obsidiana, nie twórz kolejnego „cmentarzyska notatek”
Obsidian to prosta w obsłudze aplikacja, dzięki której możesz łatwo stworzyć swój osobisty system zarządzania wiedzą. Dwustronne linki pomiędzy notatkami oraz możliwość wyświetlania losowej notatki mogą ci pomóc w łączeniu starej i nowej wiedzy i wpadaniu na nowe pomysły. To zwiększa szanse na to, że Obsidian nie będzie kolejnym „cmentarzyskiem zapomnianych notatek”, ale faktycznie przydatnym narzędziem, które będzie ci towarzyszyło każdego dnia.
W serii o zarządzaniu wiedzą, czyli Personal Knowledge Management (PKM) znajdziesz także:
? Personal Knowledge Management, czyli jak stworzyć swój drugi, zapasowy mózg?
? Najciekawsze narzędzia do zarządzania swoją wiedzą. Wybierz najlepszy dla Ciebie!
? To tylko 4 kroki! Jak zacząć skutecznie zarządzać swoją wiedzą?
?️ Mapy myśli, czyli uczenie się przez skojarzenia